Tag: Nederlands

‘Vos, Hond & Egel’: hoe leer ik mijn kind de basisspelling?

Vos, Hond & Egel: bassisspellinghandleiding voor ouders (v1)

Het pdf document bevat een stappenplan om je kind de basis te geven om een goed speller te worden. Het zijn oefeningen op aspecten die ingeoefend kunnen worden: de regels van de spelling. Wie niet van theorie houdt, kan onmiddellijk met de oefeningen beginnen (in rood in de pdf) en achteraf of bij vragen de theorie consulteren.

Heel veel woorden in de Nederlandse taal zijn niet aan regels gebonden. De enige reden dat je een woord als ‘choqueren’ correct kunt spellen, is dat je het woord al tegengekomen bent en de spelling gememoriseerd hebt. Er werd en wordt nog steeds in het onderwijs veel tijd verspild aan het van buiten leren van spellingen. Dit is tijdverlies: woorden die je niet actief zelf gebruikt, daarvan onthou je de spelling niet. Een dictee verandert hier niets aan.

Van het einde van de derde kleuterklas tot en met het tweede leerjaar (5-7j), moet er op de wetmatigheden geoefend worden. De naam van de methode verwijst naar drie woorden die aan typewoorden kunnen worden beschouwd. In de drie fases leren de kinderen eerst woorden zoals vos (bos, ham, sik, vel, kast, melk …) spellen. Het doel is bereikt als eender welk woord van dit type kan worden neergeschreven. Hiermee kan in de kleuterklas begonnen worden. De tweede stap zijn de woorden zoals hond (web, eg), die in spelling verschillen: we zeggen hont, wep, ech. De laatste stap is het inoefenen van de medeklinker verdubbeling (zaken – zakken).

Reacties, opmerkingen en verbeteringen zijn altijd welkom op info at taalanderwijs dot org.

De krant die lezers hun eigen taal wou leren…

De Standaard taalbijlagen in PDF:

Ik denk niet dat Nederlandse kranten het moesten proberen – ze zouden onmiddellijk aangepakt worden als hautain en arrogant. “We hebben de krant niet nodig om onze eigen taal te leren!”

Let ook op de duidelijke fouten in de cartoons op de cover. Zo wordt het deeltje ‘Grammaticale struikelstenen’ geïllustreerd door een jongetje dat ‘gramatica’ op het bord schrijft. Deze fout heeft helemaal niets met grammatica te maken, enkel met spellingsafspraken – niet met de regels van de taal. Een voorbeeld van een grammaticafout vind je op de cover van de bijlage over spelling: “Ik aanbidt mijn leraar” is een grammaticale fout, ‘aanbidt’ is enkel een foute spelling in deze grammaticale context. Blijkbaar heeft de redactie die de prentjes op de boekjes geplakt heeft, toch niet de taalkundige achtergrond die je mag verwachten bij een kwaliteitskrant.

Qua bruikbaarheid in de klas moeten ook niet onmiddellijk een gat in de lucht springen, hetzij i.v.m. de titelkeuze van de enige relevante bijlage van de vijf: De geheimen van het Nederlands. Aan de fout in deze illustratie ‘de taal der Nederlanden’, die een geografisch-linguïstische eenheid veronderstelt en daarbij in de eerste plaats het Fries, maar ook andere talen doodzwijgt, gaan we hier maar snel voorbij.

Eigenlijk behoorde de titel van dit laatste deel te zijn: Wat iedereen over taal moet weten om een beter en verdraagzamer mens te worden. Na een heel curriculum Nederlands in het secundair onderwijs behoren mensen toch een aantal zaken te weten de taal in het algemeen en hun moedertaal in het bijzonder. Deze staan in dit bundeltje mooi samengevat en aanschouwelijk geïllustreerd. Een mini-inleiding in de moderne taalkunde, zonder poespas of oude filologische mythes.