Tag: poëzie

Schooltaalwoorden

Exodus en de Vulgaat
Een Fosbury flop landt in spagaat
Metoniem of metafoor?
Meneer, waar dient het echte leven voor?

Asymptoot en matrixveld,
Een vredestop met straatgeweld,
Van ankerplaats tot scheepsgewelf
Ondergod of waterelf.
Hertog, baljuw, admiraal,
Cokes en Waals staal.

De waal zijn taal, de mof zijn spraak,
Als ik daar maar ooit aan uit geraak! 
Die Deklination is not plus-que-parfait,
Ze maken er zelf ook korte metten meh.
Beursgenoteerd maar uitgekocht,
Gesublimeerd, maar vol condensatievocht,
Van de mijn tot mijn kolenkit:
Waarom hebben kippen geen gebit?

Ik schrijf het op, ik notuleer,
Ik leg het vast, zonder verweer,
Ik skribbel hard want ik noteer:
"Ik ben slechts wat ik ken en leer"

Door de wetten van Simpson, Grimm en Ohm,
Verschijnt Freud nu verkleed als vrouw in mijn droom.
Pythagoras, Mercator, Stevin en Rawls,
Trump had it comin': grab him by the balls!

Nu Timboektoe tot oud Tibet,
Zonder spoorlijn, opgelet,
Johannesburg en Ravenstein,
Zou het warm in Vuurland zijn?
Groenland is ijs en IJsland is groen,
Gewoon om even pedant te doen?
Dan is er ook het Vaticaan,
Alle planeten, in hun baan,
Satellieten zal ik niet vergeten:
Door Suzy en Laïka ben ik gebeten,
En daarom heb ik hun exacte typen,
Zich in mijn geheugen laten verdiepen.

Maar of ik dit al onthouden zal,
Te gelde kan maken voor ik sterf of val,
De duivel mag het weten,
Hij heeft zeker heel zijn leven,
Op de schoolbanken gesleten.

1 februari 2021; ter gelegenheid van gedichtendag.

Henny Vrienten – Lieske

Lespakket: Henny Vrienten – Lieske

Close reading poëzie leestest op basis van een song van Henny Vrienten over zijn dementerende moeder. Bevat: MP3, tekstblad, vragenblad met meerkeuzevragen

Nu downloaden!45 Downloads

Update 2025: Is het een lied? Mogen we het een gedicht noemen? Een elegie, een mememto mori? Een voorafspiegeling? Deze les is geconcipieerd voor Hennys dood in 2017, maar heb het nu herwerkt om het meer een close reading oefening van te maken: er is geen voorkennis vereist en het interview onderaan kan best gekeken worden na de leesproef. Je hoeft niet te weten dat het over zijn moeder gaat, dit staat te lezen tussen de regels: het dagelijks bezoek, vertellen over vroeger en vooral “ik weet nog (…) dat je danste als je kookte”.

Het overlijden kwam onverwacht, maar werd aangekondigd in het titelnummer ‘Tussen de Regels’ uit zijn laatste plaat van september 2019. Niet de beste van zijn finale trilogie, maar na zijn dood meer dan de moeite van het beluisteren waard, al is de productie begrijpelijk wat gehaast bij momenten. 

Ex-DoeMaarfrontman Henny Vrienten met ‘Lieske’, over de laatste dagen van Vrientens moeder in een bejaardentehuis. Een eenvoudige luisteroefening, met aandacht voor taalvariatie. Waarom heet de moeder van Vrienten Lieske en niet Liesje? Dat is toch typisch Vlaams, of niet?

De achtergrond van het liedje: vanaf 4m22.

“Zoenen met de goddelijke zombie”: Jacques Perk en het romantisch idealisme

ARTIKEL:

Het zoenen van de goddelijke zombie (.pdf)

Volgens mij verdient geen enkele periode meer aandacht dan de 19de eeuw. Het probleem met de Nederlandse letterkunde, is dat er weinig vroege exponenten van de Romantiek furore maken tot na de dood van Shelley en Keats. De Romantiek wordt dan ook gauw misbegrepen en afgedaan als ijlhoofdig gezwijmel over gevoelens, terwijl dat idee nooit volstaat om de visie van Romantische auteurs ten volle te beschrijven. Romantische dichters hebben het niet over gevoelens, maar over abstract-filosofische concepten.

Zoals het in Keats’ ‘Ode aan een nachtegaal’ niet draait om een vogel, een specifiek dier of wat de dichter voelt als hij die vogel hoort zingen, gaat het bij Perk niet over een meisje Mathilde, maar een algemeen filosofische, abstracte waarheid over leven en dood.

Mathilde

Het artikel bevat ook een korte uitweiding over het semiotisch vierkant en het gebruik ervan in literaire en andere teksten. Er is ook geen herlezing of eindredactie op gebeurd; in deze vorm is het nog niet echt geschikt als cursustekst.

Radio-interview: Hugo Claus in Parijs

LESMATERIAAL:

Op basis van een interview met Johan Anthierens horen wat over de fascinatie die Hugo Claus, zoals een grote groep andere dichters en schilders, naar Parijs lokt. Dit vormt een deeltje van het soms toch wat langdradige marathoninterview voor de VPRO uit 1986. Het gehele interview is te beluisteren en te downloaden op de website van de VPRO. Ik ben er nog niet toe gekomen om het op te knippen.

clausappel

De luisteroefening betreft het tweede uur van het interview, vanaf 22min58 tot aan de koffie rond 32min50.