tinteltand

Op de eerste dag van het nieuwe schooljaar werden de ouders gevraagd een nieuw document m.b.t. de financiële politiek van de school te ondertekenen. In deze zin heeft de Tinteltand toch wel effect had, maar het loont de moeite eens nader te bekijken in hoeverre er echt een nieuwe wind waait.

Duidelijke wettelijke bepalingen

Het document citeert heel duidelijk de wettelijke bepaling van het department onderwijs inzake bijdrageregeling en communiceert voor het eerst duidelijk over het verschil tussen de ‘scherpe’ en ‘minder scherpe’ maximumfacturen. Er wordt ook duidelijk herhaald dat de school voor zijn pedagogische doelen een dotatie krijgt van de Vlaamse overheid die gelijk is aan wat andere scholen krijgen. Deze toelagen zijn in de recente jaren immers verhoogd om te voorkomen dat scholen hun publiek selecteren door hoge kosten aan de ouders door te rekenen. Dit heeft te maken met het sociale beleid van de Vlaamse regering: men gelooft dat door een mix te creëren in het onderwijs, kinderen met lagere sociale achtergrond op z’n minst met gelijke kansen aan de startblokken komen. Wie hiertegen in opstand wil komen, kan dat doen door zijn stemgedrag of door een politieke partij op te richten, maar dit zit ondertussen gebakken in het Vlaamse onderwijslandschap door middel van decreten. Het GO! Laat het zelfs op peperdure spandoeken drukken: “Bij ons is iedereen een VIP!”.

Wij doen “heel wat meer”…

Vlak na de wettelijke bepaling, haalt men alweer hetzelfde oude paard van stal: de school doet “heel wat meer dan alleen maar het streven naar ontwikkelingsdoelen en eindtermen. En dit betekent onvermijdelijk dat hieraan bijkomende kosten zijn verbonden” (p.3) In principe is dat heel goed en lovenswaardig en als dat meer geld kost en de ouders willen dat betalen is er in feite geen probleem, de vraag is waarom hier weer een vaste kost wordt voorgesteld zonder factuur. De wetgever heeft zelf een mooie driedeling gemaakt, drie afzonderlijke facturen:

• basisfactuur: alles wat nodig is om de leerlingen te leren wat ze moeten leren
• scherpe maximumfactuur: buitenschoolse activiteiten (max €60/jaar in basisschool)
• minder scherpe maximumfactuur: meerdaagse buitenschoolse activiteiten (max €360 over 6 jaar)

De basisfactuur is wat nodig is om te leren wat je moet leren, de extra’s vallen onder de maximumfacturen. Eender welke kosten op niveau van de leerling, zitten hierin bevat. De vraag is dan waarop “heel wat meer” slaat: niet op buitenschoolse activiteiten want die zouden op een van de maximumfacturen moeten staan. Waarvoor dient dat extra geld?

Gedwongen vrijwillig lidmaatschap van de vzw

Aan de oppervlakte lijkt men ook voor het eerst duidelijk zelf te communiceren dat lidmaatschap van de vzw losstaat van inschrijving in de school en vrijwillig is. Dat dit document ter ondertekening werd aangeboden op de eerste schooldag en dat ouders als het ware werden gedwongen schriftelijk te getuigen dat er geen enkele dwang achter hun lidmaatschap zat, toont het onwaarschijnlijke wantrouwen van het bestuur ten opzichte van de groep van andere ouders. Dit valt niet uit het document af te leiden, maar schetst de context van dit document. Ergens in de school bevindt zich een document waarop de ouders zich bekend verklaren met dit document en de vrijwilligheid van lidmaatschap. Vreemd dat iemand zou denken de wet te kunnen clausuleren met een simpel document.

Want de dwang die wordt gecreëerd op basis van dit document is duidelijk op verscheidene plaatsen: als jullie willen dat je kind degelijk freinetonderwijs geniet moet je lid worden en lid worden dat betekent: 1% van je beroepsinkomsten afstaan aan de oudervereniging van de school. Gewoon het feit dat er expliciet om steun gevraagd wordt is al een overtreding, laat staan het feit dat het lot van het pedagogische project hiermee verbonden wordt:

Om de nodige financiële ondersteuning te kunnen geven, vragen wij aan de ouders die lid willen worden van de vereniging een lidgeld. Dit lidmaatschap is niet verplicht. Het spreekt voor zich dat wij hopen dat zoveel mogelijk ouders lid worden van de vereniging om de school zo goed mogelijk te kunnen ondersteunen, om het pedagogisch project van de school optimale kansen te geven en om de freinetwerking te kunnen waarborgen. (p.3)

Nogmaals: waarvoor moet het geld exact dienen en waarom mag het niet correct en duidelijk gefactureerd worden? “Ondersteunen,” “het pedagogisch project optimale kansen geven” en “freinetwerking mogelijk maken” is geen duidelijke communicatie over waar het geld voor gebruikt zal worden. Wel wordt er gevraagd het vooraf te betalen en werden er de afgelopen twee jaren geen overschotten teruggestort, maar werd alles ‘gereserveerd voor investeringen’.

Voordeel van het lidmaatschap: geen facturen (!) … op een paar na

Het lijkt wel sectair: de enige vorm van steun is vrijwillig een deel van je loon afstaan, zonder je vragen te stellen over de bestemming. Dat wordt onmiddellijk als wantrouwen geïnterpreteerd. Andere manieren waarop je zou willen helpen bij de vereniging, worden niet in rekening gebracht. Het document stelt dit zelfs voor als een win-win situatie: geen administratieve rompslomp:

Wie lidgeld betaalt, ontvangt van de school geen afzonderlijke facturen meer voor de werkelijke kosten. Dit betekent dat de kosten die gemaakt werden binnen het kader van de scherpe maximumfactuur reeds inbegrepen zijn in uw lidgeld. Voor de school is dit ook een administratieve vereenvoudiging aangezien er geen afzonderlijke facturen moeten opmaakt [sic] en opgevolgd worden. (p.4 – onderlijning in de originele tekst)

Het is aan dit soort zelfbegoochelingsretoriek dat men kan zien hoe diep het probleem zit. Wie oppervlakkig leest en enkel de eerste zin opneemt, of enkel de onderstreping, denkt “lekker makkelijk”. Niemand wil “afzonderlijke facturen,” maar iedereen toch liefst een duidelijke afrekening en hier krijg je niets.

Sterker is nog dat de tweede zin (voor wie die leest) duidelijk maakt dat de eerste een leugen is: je krijgt nog wel een afzonderlijke factuur voor het kamp (minder scherpe maximumfactuur), enkel de daguitstappen (scherpe maximumfactuur) wordt van de ouderbijdrage betaald. Via de oudervereniging ontsnapt de school aan de scherpe maximumfactuur (€60/jaar) en slaagt zij erin de ouders gemiddeld €200/jaar te doen betalen, compleet ongefactureerd. En zelfs inzoverre dit echt vrijwillige giften zouden zijn, hebben de ouders wel recht op een fiscaal attest.

Drie bladzijden verder in het document -voor wie zin heeft om het toch te lezen- staat het ook duidelijk vermeld: zelfs wie lid is van de vzw, ontvangt nog meerdere facturen:

Belangrijk om weten is dat volgende zaken niet met het lidgeld betaald en dus eventueel afzonderlijk zullen gefactureerd worden:

• jaarlijks kamp (overeenkomstig de wettelijke richtlijn rond de minder scherpe maximumfactuur)
• voor- en naschoolse opvang
• maaltijden of tussendoortjes
• busvervoer van en naar school (p.6)

Ouderparticipatie enkel voor leden van de oudervereniging

Er staat nog een opmerkelijk zinnetje in het document, dat lijkt alsof het over een extra voordeel voor de leden van de oudervereniging gaat:

Het betalen van een lidgeld houdt ook in dat je als effectief lid deel kan nemen aan de algemene vergaderingen van de vereniging en op deze wijze ook kan participeren aan het gevoerde beleid. (p.4)

…van de oudervereniging. Dat is normaal, maar wat ouders hier verstaan is dat je lid moet zijn van de oudervereniging om te kunnen participeren aan het beleid van de school. Ouders kunnen participeren aan het door een school gevoerd beleid via de schoolraad. Dit orgaan omvat directie, leerkrachten, ouders en derden, maar heeft geen verband met de oudervereniging van een school.

Zoals ik in een ander stuk al heb aangetoond, wordt binnen de Tinteltuin de schoolraad gelijkgesteld met het bestuur van de oudervereniging en als onafhankelijk orgaan afgeschaft. Wel is het zo dat iedere ouder met een kind in een GO!-school een brief ontvangt en zich kandidaat kan stellen voor de schoolraad. Dit behoort volledig los te staan van de oudervereniging, maar dit is geenzins het geval. De ouders wordt verteld dat de school anders niet werkbaar is. Je kent dat wel, mensen die democratische organen niet ‘werkbaar’ vinden…

Wie durf er geen lid te zijn?

De brochure over het nieuwe financiêle beleid maakt duidelijk dat je de keuze hebt om geen lid te worden, maar spendeert aan die optie welgeteld vier magere regeltjes tekst in deze 6 pagina’s tellende pdf:

Wanneer je als ouder geen lid wens te worden van de vereniging, dan vragen wij je om dit bij aanvang van het schooljaar, ten laatste op 25 september mee te delen aan de vzw. In dit geval zal je van de school voor de werkelijke kosten van uw kind een factuur ontvangen die – zoals hoger beschreven – beperkt is tot de scherpe en minder-scherpe maximumfactuur. (p.5)

Het getuigt wel werkelijk van een waanzinnige arrogantie dat een ouder aan de school verplicht is mee te delen dat hij de school/oudervereniging niet wil steunen. De concrete reden is dat de school dan de gemaakte kosten zal moeten bijhouden; maar op dit moment wordt er dus wel volgens verbruik en op papier gefactureerd volgens de maximumfacturen? Waarom kunnen leden dit privilege niet krijgen van een correcte verrekening van de kosten?

Conclusies:

• eigenlijk wordt er niets duidelijk gefactureerd, dwz. op papier verrekend
• je hebt enkel inspraak in de school als je betaalt aan de oudervereniging
• de vrijwillige afstaan van een deel van het loon wordt gezien als een voorwaarde om het pedagogisch project te kunnen uitvoeren
• nergens verantwoordt de school wat zij met de GO!-budgetten doet. Dit hoeft de school helmaal niet te doen, maar als zij extra geld van de ouders vraagt zou zij toch moeten tonen dat het geld van de subsidie op z’n minst goed besteed is.

Dat dit document de school zou kunnen beschermen tegen klachten bij de commissie zorgvuldig bestuur, is zuivere fictie – het is op zich genoeg voor een veroordeling. Wellicht zijn er nog altijd krachten binnen de school die de relatie met het GO! op de helling willen zetten met een onzuivere financiële politiek, met als uiteindelijke doel een autonome school. Als dit het “antwoord dat in samenspraak met het GO! Zou worden geformuleerd” was waar de voorzitter een paar maanden terug over sprak, zijn er andere conclusies te trekken. Zelf heb ik van de scholengroep nog altijd geen antwoord op mijn schrijven van eind juni 2011.