Filed under: freinetpedagogiek | Tags: A.S. Neill, AKO, Appeltuin, Bob Paulus, Fernard Oury, institutionele pedagogie, Jacques Dhaene, Martien Neirinckx, Pascal Paulus, Vera Stroobans, WERP
Ik heb mij altijd afgevraagd waarom de freinetbeweging in Vlaanderen zo geheimzinnig doet over haar onstaansgeschiedenis. Een boek van twee mensen die aan de wieg van de de eerste Vlaamse freinetschool de Appeltuin staan, doen wel het relaas in een boek uit 2009, terwijl de beweging ondertussen ter ziele lijkt gegaan.
Men mag niet vergeten dat de stichters van de Tinteltuin en de directeur recht van de Appeltuin komen en sommige zelfs nog aan deze school verbonden zijn. Wat er zich in Vlaanderen heeft geprofileerd als Freinetbeweging, gaat enkel van Leuven uit, heeft geen enkele intellectuele slagkracht en heeft ook geen connecties meer met de Gentse cirkels. Lees hieronder hoe het zover gekomen is. Alle freinetscholen in Vlaanderen (met uitzondering van het Gentse stadsnet) spiegelden zich aan de Appeltuin.
De hele Vlaamse freinetbeweging gaat enkel terug op gedachtengoed van een acolyt van Freinet, Fernand Oury. En de meesten weten het zelf niet eens..
- 1979: oprichting Appeltuin
- 1980: bezoek van Fernand Oury aan de Appeltuin
- 1982: Appeltuin wordt gemeenschapsonderwijs
- 1985: Eerste stedelijke freinetschool in Gent
“Vandaag tellen we in ons land 65 Freinetscholen: 55 in Vlaanderen, 10 in Wallonië.
Het mag verwonderlijk heten dat er zoveel meer Freinetscholen zijn in Vlaanderen dan in het landsdeel dat Freinet in zijn eigen taal kan lezen. Dit heeft ongetwijfeld te maken met een bepaald klimaat en via een merkwaardige omweg. In de late zestiger jaren waren in het Nederlandstalige landsdeel twee bewegingen actief: WERP (WErkgroep voor Revolutionaire Pedagogie) en AKO (Aktiegroep voor een Krities Onderwijs) d
ie later zouden samensmelten. De helaas jong gestorven romanist Jacques Dhaenens komt waarschijnlijk de eer toe om als eerste de Franse onderwijzer Fernand Oury te hebben uitgenodigd naar Vlaanderen. Later werden de samenkomsten met Oury door leden van AKO-WERP verdergezet, in Frankrijk, in Antwerpen en in Leuven. Tijdens de daaropvolgende jaren volgde de vertaling, door een werkgroep van AKO, van het basiswerk van Oury: De la classe coopérative à la pédagogie institutionnelle. Aan de hand van monografieën wordt daarin aangetoond hoe belangrijk het is voor de kinderen om een reële medezeggenschap te hebben over het reilen en zeilen in de klas.
In diezelfde periode is er in Leuven een groep jonge ouders, bij wie ook een kleuteronderwijzeres, die onderzoeken hoe ze een alternatieve basisschool kunnen oprichten. Ze recruteren twee pas afgestudeerde onderwijzers die zullen starten met een eerste leerjaar. Een van beiden had tijdens zijn studietijd een stage doorgebracht in een I.P.-klas in Frankrijk. Samen met de ouders wordt na overleg geopteerd voor dit pedagogisch project. Ze zullen varen onder de vlag “Freinetschool”. Die naam geniet meer bekendheid en ligt beter in de mond dan Institutionele Pedagogie. De Appeltuin is geboren.Bob Paulus, ‘Een andere aanpak van het onderwijs’ in AKTIEF, jrg.2008, nr.1
In een gratis online beschikbaar boek (prachtig!) schetsen de gebroeders de onstaansdagen van de Appeltuin wat uitgebreider:
De Appeltuin was in de eerste plaats een initiatief uit individuele ontevredenheid van vele ouders die het niet eens waren met de manier waarop de overgrote meerderheid van de kinderen ontvangen werden op de lagere school en ingeschakeld in het leerproces als “gemiddelde leerling”. Ze zochten naar alternatieven die zouden toelaten dat de kinderen meer op eigen ritme en volgens eigen wil konden leren.
De eerste ervaringen waren niet direct een daverend succes. De ouders probeerden het model na te volgen dat ze al gewoon waren van de kleutertuin waar één van hen, Vera, als spilfiguur optrad, bijgestaan door enkele vrijwilligers. Op de achtergrond zweefden ook de interessante verslagen van A.S. Neill en zijn experiment in Summerhill. Maar tussen de ouders zijn er een aantal die denken dat, om de school effectief te kunnen uitbouwen, er een echt lerarenkorps zal moeten zijn. Men gaat hiervoor op zoek naar geïnteresseerde kandidaten.
Een groepje komt samen in Egenhoven: ouders met eigen ideeën, een Ronni Hermans, collega met andere eigen ideeën, en twee kleuterleidsters, Vera Stroobans en Martien Neirinckx, ook al met ideeën, en Pascal, druk in de weer in de vertaalploeg van Oury’s werk. De Appeltuin wordt, niet zonder gezonde twijfels van de ouders, een institutionele school.Pascal & Bob Paulus, Leren is geen dwangarbeid, 2009, p.65
Onmiddellijk is in deze teksten al de spanning duidelijk tussen de ouders die eigenlijk aan de wieg van de Appeltuin staan en de Gentse intellectuelen van AKO/WERP die zichtbaar de Institutionele Pedagogie proberen op te dringen.
- Meer over Fernand Oury: wikipedia.fr – wikipedia.com
- Meer over A.S. Neill: wikipedia.com
J. Bruyninckx
Filed under: financiën, ouderbijdrage | Tags: 'investeringen', Appeltuin, busvervoer, circusschool, doorlichting, financieel verslag, Tintelrock, zwemmen
Op Lievens uitnodiging op in de eerste week van de vakantie de kwestie van kosteloos onderwijs, recht op inschrijving enzoverder te bespreken, heb ik onderstaand antwoord gestuurd. Het probeert nogmaals uit te leggen dat dit geen persoonlijke vraag is uit nieuwsgierigheid, maar een aanmanen op open communicatie naar de hele oudervereniging.
Met een ouderverening waar de nabijheid tussen ouders onderling, ouders en leerkrachten en ouders onderling zo groot is, is het uiterest belangrijk eerlijk naar iedereen te communiceren. Het is overduidelijk dat het team en de centrale groep ouders (die ook van andere freinetscholen komen) zich terdege bewust zijn van de problematiek en zien hun reddersrol binnen de school als “helpen het geheim te bewaren dat de ouderbijdrage niet verplicht is, want dan is de school kapot”. De ouders die hun kinderen al in andere freinetscholen hebben gehad, kennen de problematiek. De vroeger school van de stichtende leerkrachten, heeft dezelfde discussie gekend – dit werd zelfs in het inspectieverslag vastgesteld, maar is ondertussen naar verluidt, bijgesteld.
From: Johan B
To: Lieven C
Cc: Phillipe D, Bart I, Peter V, Lieve N, Gert VA, JF VM, Joel VDW, Helga H
Sent: Tuesday, June 21, 2011 10:02 AM
Subject: Re: ouderbijdrage tinteltuin: een vergelijkbaar geval in Hasselt
Beste Lieven,
Hartelijk dank voor je antwoord. Ik vind dit echter geen goed idee: in mondelinge gesprekken kan ieder zeggen wat hij wil zonder daar achteraf verantwoording voor moeten af te leggen. Het gaat niet over mij of over jou: het betreft de hele tinteltuin. Telkens weer worden ‘gevoelige gesprekken’ verwezen naar de achterkamer. Dit is niet mijn idee van open, eerlijke communicatie.
Het antwoord op mijn vragen is niet enkel voor mij bedoeld, maar ook voor alle ouders.
Verder is er nog een deontologisch probleem: jij, Philippe noch Peter hebben in deze aansprakelijkheid. Ik bedoel hiermee: jullie zorgen voor een overtreding die enkel gevolgen zal hebben voor de school als instituut, niet voor jullie als rechtspersoon. Als er bij de school een overtreding van het principe van kosteloos onderwijs wordt vastgesteld, zullen gelden die de school van de overheid gekregen heeft in bepaalde mate teruggevorderd worden. De kinderen en de school zijn hier de dupe, niet de ouders.
Dat is de enige reden dat ik nog geen klacht heb neergelegd en dit niet zou doen zonder eerst directeur Lavigne te hebben ingelicht. Jullie starheid om in deze kwestie positie in te nemen en de neiging om te discussie telkens uit te stellen en uit de publieke arena te houden, geven mij echter weinig hoop dat jullie beseffen hoe serieus dit werkelijk is.
En alsof dit niet genoeg was, stuitte ik gisteren op de vraag:
Wat is er met de 10.000 EUR die vorig jaar onbesteed bleef, gebeurd?Ongetwijfeld is het feit dat dit niet duidelijk is te wijten aan mijn povere wiskundetalent. Als financiële transparantie een bezorgdheid zou zijn, zouden de jaarverslagen toch gewoon op de website gepubliceerd worden, maar dat is bij de Tinteltuin niet het geval.
Wat ik vraag is toch duidelijk: maak schoon schip in de vzw, als volgt:
-
Communiceer duidelijk aan de ouders dat de bijdrage een gift is en verontschuldig je voor de onduidelijkheid.
-
Stel de inschrijvingen open voor alle kinderen (voor zover er plaats & accommodatie is)
Célestin Freinet werkte heel zijn leven voor een groot deel met kansarme, plaatselijke kinderen en met amper middelen – ze deden alles zelf. Dàt is Freinet.
Later ontving ik deze nogal verwarde mail van Philippe D, die doet alsof ik nog steeds geen duidelijke vragen gesteld heb en enkel schijnt te begrijpen dat er ‘problemen met de werking’ zijn. Dat ik de integriteit van bestuursleden in twijfel trek, schijnt hij als een belediging op te nemen, terwijl dit eigenlijk een reactie is op de vraag wat er met de ruim 10.000 EUR overschot in ouderbijdrage van 2009-10 gebeurd is. Ik verwijs daarbij naar de volgende vermeldingen:
Er is nog een bedrag van 11.612 € over, of ongeveer 50% van de ouderbijdrage. Zoals hoger aangegeven zal dit vermoedelijk herleid worden tot ongeveer 10.000 € nadat de kosten van de maand juni zijn binnengebracht.
(uit: Financieel Verslag Tinteltuin 2009-2010 – juni 2010 – niet gepubliceerd op de website)
Verder vinden we dit bedrag niet meer terug tot een half jaar later, wanneer de lopende kosten van het eerste trimester ermee betaald zijn. Maar deze kosten worden later niet meer afgeboekt tegen de inkomsten van dit jaar, wat eigenlijk zou moeten. In januari is het geld wel op en dat vormt ook de aanloop naar het agressief innen van ouderbijdragen in februari 2011.
*Hoe staat het met onze rekening? 1 september was er euro 6 146 over. Kosten omvatten budget WG, klasbudget en schoolbudget (zwemmen, busvervoer en circus) Een dikke euro 5 000 kosten zijn er sinds september gedaan. Alles leek er op dat we negatief zitten, maar dit lijkt momenteel niet. (De exacte stand van de rekening is consulteerbaar op de zetel van de vzw)
Los van de vraag waaraan tijdens de vakantiemaanden €4.000 werd besteed, lijkt het alsof de ruim 23.107€ (eind mei 2010) ruim voldoende ingeschat is. Als we het financieel verslag van 2010-2011 bekijken, blijkt dat er nog iets anders niet vermeld wordt in de boekhouding van het eerste jaar:
Het vorige schooljaar 2009-2010 werd afgesloten met een netto toegoed van 8.813,89 € op 1/9/2010. Echter, in de loop van dit schooljaar is gebleken dat hierin een toelage van 3.000 € vervat zit die eind vorig schooljaar door de stad Tienen werd gestort als subsidie voor het organiseren van een TinTelRock evenement dat evenwel niet is doorgegaan. Deze subsidie is dit schooljaar teruggestort. Bovendien werd beslist om 18€ af te schrijven voor niet betaalde facturen van vorig schooljaar voor opvang. Na het herhaaldelijk aandringen op betaling, bleek de kostprijs om aangetekende brieven hiervoor te versturen groter dan het afboeken van dit bedrag. In de conclusies achteraan dit document willen we hieruit lessen trekken voor het volgend schooljaar. Per saldo bleef er dus een bedrag van 5.795,89€ over om te investeren. Hiervan werd dit schooljaar 1.349 € daadwerkelijk geïnvesteerd door de werkgroepen, en blijft er dus nog een bedrag van 4.446,89€ over.
uit: Financieel Verslag 2010-2011, p.8
Niet alleen werd de Tintelrocksubsidie nergens anders in de boekhouding vermeld, het tegoed in september komt niet overeen wat in het verslag van de Tintelraad vermeld werd. Verder is de onbestede ouderbijdrage in mei 2010 ruim €11.000 zonder de subsidie voor het illustere rockevenement. Hoe kan die afgeboekt worden tegen de ouderbijdragen? Een aandachtige lectuur van de twee financieel verslagen naast elkaar maakt deze en andere vragen overduidelijk. De reactie van P op deze simpele vragen was dan ook zeer kwaad maar wederom uiterest vaag.
—– Originele e-mail —–
Van: Philippe D
Aan: Johan B, Lieven C
Cc: Bart I, Peter V, Lieve N, Joel VDW, Helga H, Joost VDB, Elisabeth F
Verzonden: Dinsdag 21 juni 2011 12:28:45 GMT +01:00
Onderwerp: Re: ouderbijdrage tinteltuin: een vergelijkbaar geval in Hasselt
Beste Johan, allen,
Ik wil Lieven danken voor zijn antwoord en het heruitnodigen van Johan om op serene wijze te kunnen debatteren over de aangehaalde punten.
Maar aangezien Johan op de AV en schriftelijk, los van de inhoudelijke punten, de transparantie van onze werking en de integriteit van teamleden en ouders in vraag stelt, voel ik mij verplicht mijn reeds voorbereidend schrijven alsnog door te mailen.
Over verschillende punten kunnen wij openlijk debatteren maar enige sereniteit en respect dwingt zich-op.
Johan, vermits je niet zou weten wie te contacteren van de Tintelraad geeft ik jou in cc mailadressen van Tintelraadleden met betrekking tot de aangehaalde themapunten.
Tegen 15 augustus verwacht ik van jou vragen ter attentie van de TR/Schoolraad.
Hopelijk kan nu de rust terugkeren om zo positief te starten met het nieuwe schooljaar in het vooruitzicht.
Mvg,
Philippe
Dag Johan,
Betreffende :
Jouw kandidatuur voor de schoolraad.
Zoals alle leden van de Tintelraad heb ik jouw kandidatuur vernomen via Helga, onze coördinator. Jouw motivatie en argumentatie ontvingen wij echter niet. Deze werd dan ook niet gestuurd naar mij of andere TR-leden. De uitslag van de schoolraadverkiezing werd tijdens de AV gecommuniceerd en zal opgenomen worden in het verslag.
Ouderbijdrage : ‘geen antwoord omtrent je persoonlijke vraag ivm
-jou bijdrage
-ouder bijdrage in het algemeen’
Je ontving wel degelijk antwoord. In eerste instantie van mezelf en Peter, daarna meermaals van Lieven. Omdat je desondanks alle voorgelegde antwoorden steeds geen genoegen kon nemen met de vrije ouderbijdrage van onze school, hebben wij in belang van de school en je eigen bekommernissen, aangeraden om je concrete vragen , voor te leggen aan de Tintelraad en/of aan de WG financiën. Het liefst zoals alle ouders doen, dwz een vraag- of probleem-stelling gekoppeld aan de nodige info of voorstellen.
Dit hebben wij nooit mogen verkrijgen. ( mijn mailbox uitgepluisd)
Ik betreur ten zeerste dat je tal van elementen door elkaar mixt en een hoogst persoonlijke visie aanhoudt ivm de werking en transparantie van onze school. Deze jonge school krioelt van het diverse en talrijke werk. Je helpt iedereen door de school duidelijke vragen te stellen waarop de TR/Schoolraad even duidelijk zal antwoorden. Spijtig is dan ook dat je naast je wederkerende klachten, zinnige opmerkingen aan bod brengt die de school ten goede zouden komen. Zo onthoud ik je bekommernis om in eerste instantie de GO! gelden te benutten, wat ook gebeurd trouwens, maar misschien moeten wij dat gewoonweg duidelijker communiceren, toonbaar maken tijdens de AV.
Dit geldt ook voor je vragen en opmerkingen rond het inschrijvingsbeleid v/d TinteltTuin en het door jou benoemd elitair karakter.
Wat betreft open communicatie en wandelgang -communicatie hebben wij idd nog allemaal een weg af te leggen.
Er zijn veel communicatiemiddelen aanwezig binnen onze school, coördinator en teamleden die je kan aanspreken voor een persoonlijk gesprek, ouders via WG’pen, klasouders en tenslotte TintelRaadleden.. Desalniettemin loopt het nog niet zoals iedereen het wenst en zijn we daarvoor binnen de TR/schoolraad, alert voor.
Een AV, al is dat niet de initiële bedoeling, kan een moment worden waar overlegd of gediscussieerd wordt. De TT schuwt geen enkel onderwerp, dus ook niet de “wandelgang problematiek”. Binnen de AV werd daarvoor ruimte genomen. Ik betreur ten zeerste het feit dat jij je verplicht voelde om je “discour” hard te maken, mensen te kwetsen door zeer persoonlijke boodschappen te verkondigen die niets toevoegen aan het lopende gesprek dat dan ook hierdoor werd stilgezet.
Alle vragen kunnen in alle openheid gesteld worden én hoe moeilijk deze ook mogen wezen worden deze altijd beantwoord en gepubliceerd in een AV of TR verslag. Dat helpt de school vooruit maar aan insinuatie, (on) rechtstreekse beschuldigingen t.o.v van teamleden of ouders hebben wij niets. Ik wou dit ten persoonlijke titel melden.
Rest mij u aan te sporen om nogmaals onze statuten, HR en Tintelraad verslagen verder te lezen, veel van je bekommernissen en vragen worden daar sowieso beantwoordt.
In geval van twijfel of ontevredenheid blijft de TR het aanspreekpunt dat je best, voortaan schriftelijk, bevraagt/aanspreekt.
Steeds ter beschikking binnen het kader van de TintelRaad,
Philippe